Drie generaties Indische familiegeschiedenis

Soms leiden persoonlijke en maatschappelijke omstandigheden tot het stilhouden van bepaalde levenservaringen. Dit geldt ook voor het zogenaamd Indisch zwijgen.

Het project Erfenis van stilte(s) heeft - voor meer kennis, begrip en erkenning - enkele hiaten uit een verborgen familiegeschiedenis opgevuld: verhuisdozen en dichtgebleven koffers werden uitgepakt, herinneringen bij nog levende ooggetuigen voorzichtig opgeroepen en archieven geraadpleegd. Het resultaat is in verschillende media tot uiting gebracht: het boekwerkje Brieven uit Insulinde, interactieve installaties met video en eventueel daaraan toegevoegd objecten evenals smaak- en geurbeleving, een pagina op Wikipedia en verschillende rijk geïllustreerde lezingen.

Erfenis van stilte(s) leeft met laatste ooggetuigen mee die als kind de Tweede Wereldoorlog en onafhankelijkheidsstrijd in Indonesië persoonlijk doormaakten, inclusief herinneringen aan hun voorouders in de oude kolonie. Momenteel wordt gewerkt aan een vervolg: een persoonlijke documentaire film vanuit het naoorlogs perspectief met video-opnames uit Erfenis van stilte(s).

Hieronder een overzicht van alle reeds beschikbare zaken. Voor contact, boeking of bestelling: info@docuprins.org

Wiki Jaarsma-Adolfs

Op basis van persoonlijke documenten uit schimmelige kelders en zolders, roddelgesprekken en geruchten, maar ook openbare archieven en andere historische bronnen is een gedetailleerde pagina samengesteld op Wikipedia over mr Julia H. Jaarsma-Adolfs (1899-1975).

mr. Julia Jaarsma-Adolfs, Surabaya 1927

foto uit privé familiearchief, overgedragen aan stichting docuprins

Haar carrière en levensloop zijn tegelijkertijd uniek en kenmerkend voor een generatie die de tweede wereldoorlog in Indonesië aan den lijve heeft ondervonden tijdens de professionele levensfase. Bovendien verdient mr. Julia Jaarsma-Adolfs aandacht als naamgeefster van een juridisch studiefonds aan de Universiteit van Amsterdam.

Zij is in de beschreven Indische familiegeschiedenis van Erfenis van stilte de oudste dochter van Gerrit Adolfs (zie eerdere blog post dd okt 2019); de eerste in Indonesië geboren vrouwelijke advocaat, van gemengde komaf.

Een pdf van de oorspronkelijk aangeleverde wiki-tekst - met meer foto’s - is te verkrijgen via info@docuprins.org

Kunstinstallatie en lezing

Erfenis van stiltes deed van 29 juli - 27 augustus mee aan kunstroute Open Stal in Oldeberkoop met een mixed-media installatie en aangeklede lezing. In de lokale pers verscheen een interview.

Behalve deze vaste opstelling van een maand hebben ook pop-up varianten op maat plaatsgevonden op diverse locaties voor uiteenlopende publieksgroepen.

Bij de verschillende installatie-samenstellingen komen met name bejaarde personages in beeld die de tweede wereldoorlog op Java als kind hebben doorgemaakt.

Meer of minder geïllustreerde lezingen plaatsten de familiegeschiedenis in groter historisch verband, en voegen perspectieven van een naoorlogse generatie toe.

Sytze Jaarsma uit het Friese Wartena met zijn oudste dochter in Surabaya, rond 1929.

Lezingen en uiteenlopende installatievormen zijn op aanvraag te boeken via info@docuprins.org

Brieven uit Insulinde (1899-1901)

Een bloemlezing is samengesteld uit brieven met foto’s die Gerrit Adolfs (1871-1945) in de periode 1899-1901 vanuit Indonesië naar zijn familie in Nederland stuurde. Dit boekje geeft een gezicht aan een van de graven op ereveld Kembang Kuning in Surabaya en is zowel digitaal als op papier beschikbaar.

De zelfgemaakte foto’s, politieke uitspraken en overlevingsperikelen van deze ambitieuze migrant mengen Europese superioriteitsgevoelens met kritiek op het koloniale systeem, waar hij zelf dankzij zijn witte huid en Nederlanderschap wel bij vaart - tot de tweede wereldoorlog Java bereikt.

De bloemlezing heeft een bijzondere vormgeving, bedoeld om de lezer het gevoel te geven door de originele documenten te bladeren. Het ontwerp is van Maaike Beuten, Garage64.be in Brussel.

Brieven uit Insulinde - en de Engelstalige versie Letters from Insulindia - zijn doorgaans op papier verkrijgbaar via de webshop van het Indisch tijdschrift MOESSON (tijdelijk uitverkocht). Tot 1 april 2024 in de museumshop van de Nieuwe Kerk Amsterdam gedurende de Grote Indonesië tentoonstelling.

Beide papieren versies zijn nog op voorraad en verkrijgbaar via info@docuprins.org

De originele geschriften met foto’s zijn in de fototentoonstelling Dossier Indië in het Wereldmuseum Rotterdam (okt 2019 - jan 2021) opgenomen geweest. Volgens toenmalig gastconservator Thom Hoffman en auteur van het fotoboek Een verborgen geschiedenis bieden de foto’s en brieven van Gerrit Adolfs een interessante kijk op een kantelmoment in de Nederlandse koloniale geschiedenis (in: Een verborgen geschiedenis  2019:138-139).

De door stichting docuprins uitgegeven papieren bloemlezing is in te zien in de bibliotheken van EYE filmmuseum en de Koninklijke Bibliotheek en digitaal te raadplegen in de beeldbank van het Indisch Herinneringscentrum.

Erfenis van stilte(s)

“Erfenis van stilte(s)” is de verzamelnaam waaronder ik het Indische deel van mijn familiegeschiedenis, probeer te ontrafelen, begrijpen en herinterpreteren. Momenteel is, ten behoeve van de collectieve erkenning van Indisch en Moluks Nederland, subsidieregeling CEWIN van kracht. Hiermee is met andere professionals via stichting docuprins informatie uit archieven en andere bronnen opgediept en vormgegeven.

Dit weblog verwijst naar openbaar gemaakte uitingen van dit erfgoed in de periode 2019-2023.